Is jouw bedrijf Wkb-proof?

Met de komst van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) op 1 januari 2024 wordt een nieuwe stap gezet in de richting van betere bouwkwaliteit en een sterkere positie voor opdrachtgevers en consumenten. Natuurlijk is dit positief, maar het brengt ook extra verplichtingen, kosten en administratie met zich mee. Hoe zorg jij ervoor dat jouw bedrijf Wkb-proof is?

Wat is de Wet Kwaliteitsborging?

De wet Kwaliteitsborging is bedoeld om de bouwkwaliteit structureel te verbeteren en de verantwoordelijkheid van bouwbedrijven en kwaliteitsborgers te vergroten. Waar voorheen de gemeente alle controles deed, wordt dit nu deels overgenomen door onafhankelijke kwaliteitsborgers. Het doel van de wet is dat fouten eerder worden opgespoord, zodat faalkosten en risico’s voor alle partijen worden beperkt.

Wat verandert er met de Wkb?

Aanvankelijk was de Wkb alleen van toepassing op eenvoudige bouwwerken (klasse 1), zoals grondgebonden woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Sinds 1 januari 2025 is dit uitgebreid naar verbouwingen binnen deze klasse. Voor de andere bouwklassen (2 en 3) blijft de gemeente voorlopig het bevoegd gezag en het toezicht uitvoeren.

Bij klasse 1-bouw verschuift de verantwoordelijkheid voor toetsing naar een onafhankelijke kwaliteitsborger. Dit kan zijn:

• Een gespecialiseerd ingenieurs- of adviesbureau

• Een inspectie- of certificeringsorganisatie

• Een gecertificeerd bouwkundig adviesbureau

Zij werken onder een toegelaten instrument, zoals:

• KiK (KOMO instrument Kwaliteitsborging)

• WKI (Woning Kwaliteits Instrument)

• VKB (Verbeterde Kwaliteitsborging)

Wanneer gaat de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen volledig in?

De Wkb is sinds 1 januari 2024 van kracht voor nieuwe eenvoudige bouwwerken. Een volledige uitbreiding naar alle klassen is nog niet gepland; dit gebeurt pas na evaluatie van de ervaringen met de huidige fase. Uiterlijk 1 januari 2027 vindt deze evaluatie plaats, maar invoering van de overige klassen zal naar verwachting niet voor 2029 plaatsvinden.

Wat zijn de gevolgen voor professionals en gemeenten?

Voor professionals betekent de Wkb meer verantwoordelijkheid voor het kwaliteits- en risicodossier en nauwkeurige documentatie van het bouwproces. Voor gemeenten verandert het toezicht op klasse 1-bouw: zij voeren minder technische toetsing vooraf uit en richten zich meer op toezicht tijdens de uitvoering.

Schaalbare oplossingen voor bouwbedrijven

De komst van de Wet Kwaliteitsborging heeft impact op de manier waarop bouwbedrijven werken. Omdat mogelijk ook andere bouwklassen in de toekomst onder de Wkb vallen, is het belangrijk dat oplossingen schaalbaar zijn en meebewegen met de wet.

Veel bouwbedrijven gebruiken al bouwsoftware en BIM-systemen, waarmee processen worden gemonitord en gedocumenteerd. Dit maakt voldoen aan de vereisten van de Wkb veel eenvoudiger. Het kwaliteits- en risicodossier kan namelijk rechtstreeks vanuit de bestaande projectdatastromen worden gevoed.

Hoewel de nieuwe processen initieel hogere kosten met zich meebrengen, leidt dit op de lange termijn tot besparingen door minder faal- en claimkosten. Vooral voor kleinere bedrijven is het essentieel om volledig Wkb-compliant te zijn, anders kan dit leiden tot uitsluiting van bouwprojecten.

Software en tools die kunnen helpen

Er zijn diverse tools beschikbaar die bedrijven helpen Wkb-proof te worden:

• KiK-tool van KOMO: gratis basisplatform voor starters en kleinere projecten

• App van DiviD: eenvoudig koppelbaar aan bestaande software

• Digitale dossiers van STA Software en oplossingen van Ed Controls

Daarnaast biedt Bouwend Nederland een uitgebreid overzicht van beschikbare softwareoplossingen.

Door vroegtijdig in te spelen op de Wet Kwaliteitsborging en de juiste software en processen in te zetten, blijft jouw bedrijf competitief, voldoet het aan wetgeving en worden risico’s beperkt.