Veel van ons denken bij AI (Kunstmatige Intelligentie) aan wat bots als ChatGPT, Copilot en Gemini voor ons kunnen doen. Logisch want dat ligt het dichtst bij jij en ik als personen als wij op zoek zijn naar kennis. Bijvoorbeeld wat een leuk event is voor 40’ers aanstaand weekend. De bots geven direct antwoord. Kunstmatige intelligentie wordt echter breed toegepast zonder dat er specifieke vragen worden gesteld. Dan gaat het pas echt om intelligentie. In de bouw gaan die ontwikkelingen keihard.
Nabootsen van menselijke intelligentie
“Het nabootsen van menselijke intelligentie met machines, zodat computers zelf kunnen waarnemen, leren, redeneren en beslissen,” is waar het in essentie om gaat. Zelflerende computers die op basis van data beslissingen nemen, daar weer van leren en verbeteringen doorvoeren.
Nog voordat er een schep zand verplaatst wordt
In de bouw neemt de inzet van AI heel snel toe. Logisch, want aan de hand van bouwvoorschriften, ontwerpideeën en locatiegegevens zorgt AI inmiddels voor bouwtekeningen. En niet alleen dat. Het systeem geeft ook informatie over eventuele problemen in de initiële plannen en stelt aanpassingen en verbeteringen voor. Allemaal voordat er ook maar een schep zand verplaatst is. Is het project in volle gang, dan stuurt AI automatisch BIM-modellen aan, slimme camera’s en drones houden de bouwplaats in de gaten en geven informatie over de voortgang van het project.
Hoe werkt dat dan?
Stel: de bouwdrone voedt jouw AI-dashboard met informatie dat vanwege weersomstandigheden gisteren het beton dat toen werd gestort niet voldoende gedroogd is om veilig door te kunnen bouwen. Wat gebeurt er dan:
- AI geeft aan wanneer weer kan worden doorgebouwd. Die informatie is oa gebaseerd op de mate van droging op dat moment, de weersverwachting en andere omstandigheden.
- AI blijft de situatie real-time monitoren en advies geven.
- AI zal er dan ook voor zorgen dat planningen voor personeel worden aangepast en gecommuniceerd. Zo is niemand nodeloos op de bouwplaats.
- AI zorgt ervoor zorgen dat werkzaamheden die aansluitend hadden moeten plaatsvinden worden uitgesteld. Zo ontstaat er geen materiaalcongestie op de bouwplaats.
Een ander voorbeeld: De AI-drone constateert dat de riolering in een bepaald deel van het project de riolering 3 cm lager is neergelegd dan in het BIM-model is aangegeven.
- De drone geeft een alert aan het BIM-model.
- De data worden met elkaar vergeleken.
- Verantwoordelijke personen worden automatisch geïnformeerd.
- Het AI-systeem adviseert oplossingen.
Een klein beeld van hoe AI zorgt voor een efficiënt bouwproces en dit lang niet alles wat er wordt gedaan. Natuurlijk kan de mens dit ook. Er wordt immers al eeuwen gebouwd. Het is simpelweg zo dat AI-systemen sneller, efficiënter en minder foutgevoelig zijn. Daarbij wordt binnen zo’n project ook geleerd voor de toekomst. Nieuwe projecten starten vaak met de kennis opgedaan in eerdere projecten.
Data is King
Alle datastromen – en dat zijn er al snel honderden binnen zo’n project – komen samen in het BIM-model waar precies kan worden aangegeven wat de status van het project is. Aan het einde van de dag ontvangen alle stake-holders een rapport met die status en een voorspelling over of alles binnen de geplande termijnen haalbaar is.
Tegelijkertijd is het ook zo dat AI niet zelf denkt. Het is ook niet autonoom bewust, zoals mensen dat wel zijn. AI is een verzameling wiskundige modellen en slimme algoritmes dat supergoed data kan analyseren en patronen herkennen en daar dan weer conclusies aan kan verbinden. Wij mensen moeten daar op gepaste wijze optimaal gebruik van maken en profiteren van wat AI op de bouwplaats biedt.
Bezoek DigiBouw 2025 en zet je organisatie digitaal op voorsprong
Meer weten over AI op de bouwplaats? Bezoek DigiBouw op 19 & 20 november in het Beatrixgebouw in Utrecht en breng je organisatie digitaal op voorsprong.
